برف از پديده‌هاي‌ جوي‌ كه‌ اغلب‌ طبيعى‌دانان‌ قديم‌، در چگونگى‌ پيدايش‌ آن‌ سخنانى‌ گفته‌اند. در اين‌ مقاله‌ نخست‌ آراء يونانيان‌، با تكيه‌ بر الا¸ثار العلويه‌، نوشتة ارسطو، و رساله‌اي‌ به‌ همين‌ نام‌ از تئوفراستوس‌ و نيز الا¸راء الطبيعيه‌ منسوب‌ به‌ پلوتارك‌ كه‌ امروزه‌ آن‌ را از آئتيوس‌ آمدي‌ مى‌دانند، نقل‌، و سپس‌ تأثير آنها بر نظرات‌ دانشمندان‌ مسلمان‌ بررسى‌ شده‌ است‌. 

آناكسيمنس‌ گمان‌ داشت‌ كه‌ هرگاه‌ باران‌ يخ‌ بزند، برف‌ پديد مى‌آيد و اگر در اين‌ هنگام‌ با آب‌ و هوا آميخته‌ شود، تگرگ‌ توليد مى‌شود («الا¸راء...»، 145؛ ظاهراً وصف‌ اين‌ دو پديده‌ جابه‌جا شده‌ است‌). در ضمن‌ِ نظريه‌اي‌ كه‌ به‌ فيثاغورس‌ و پيروان‌ او منسوب‌ شده‌، آمده‌ است‌ كه‌ هواي‌ پديد آورندة برف‌ و باران‌ سردتر از هواي‌ پديد آورندة تگرگ‌ است‌، در حالى‌ كه‌ محل‌ پديد آمدن‌ آنها گرم‌تر از محل‌ تولد تگرگ‌ است‌ (ابن‌ رشد، 69 -70؛ قدما عموماً اين‌ نكته‌ را قبول‌ داشتند). به‌ گفتة ابن‌ رشد، اسكندر افروديسى‌ اين‌ مطالب‌ را از الا¸ثار العلوية ارسطو نقل‌ كرده‌، ولى‌ ارسطو در اين‌ كتاب‌ چنين‌ مطلبى‌ را از آنها ياد نكرده‌ است‌. ارسطو خود، بارش‌ باران‌، برف‌ و تگرگ‌ را پى‌آمدِ سرد شدن‌ ابر مى‌دانست‌ (ص‌ .(77 ابن‌ بطريق‌ در ترجمة اين‌ سخن‌ ارسطو افزوده‌ است‌ كه‌ آب‌ تنها در جايى‌ كه‌ ابر وجود دارد، يخ‌ مى‌زند (ص‌ 38) و ابن‌ رشد همان‌ كلمات‌ را به‌ ترتيبى‌ ديگر ذكر كرده‌ است‌ (ص‌ 67). 

به‌ نظر ارسطو برف‌ و شبنم‌ِ يخ‌زده‌ داراي‌ علتى‌ مشابهند؛ تنها تفاوت‌ ميان‌ آنها در درجه‌ و مقدار [ماده‌] (تفاوت‌ كمّى‌) است‌، زيرا برف‌ بر اثر يخ‌ زدن‌ ابر (بخار بسيار) و شبنم‌ يخ‌زده‌ بر اثر يخ‌ زدن‌ بخار [اندك‌ گرد آمده‌ در يك‌ روز]، يعنى‌ شبنم‌، توليد مى‌شود. از اين‌رو، برف‌ نشانة سرزمين‌ يا فصل‌ سرد است‌. همين‌ رابطه‌ ميان‌ باران‌ (ه م‌) و شبنم‌ برقرار است‌، زيرا ابرها تا زمانى‌ كه‌ گرماي‌ خيزانندة بخارات‌ از آنها بيرون‌ نرفته‌ باشد، و پيش‌ از غلبة سرما بر آنها، يخ‌ نمى‌زنند(همانجا؛ نيز: المپيدُروس‌، 100-101؛ قس‌: حنين‌، 35). ابن‌ بطريق‌ كم‌ و بيش‌ مفهوم‌ كلى‌ سخن‌ ارسطو را رسانده‌ است‌؛ اما چند خطا و كاستى‌ و فزونى‌، از جمله‌ نكاتى‌ دربارة نرمى‌ دانه‌هاي‌ ابر و سختى‌ دانه‌هاي‌ شبنم‌ِ يخ‌زده‌، در ترجمه‌ ديده‌ مى‌شود (ص‌ 38-39). ابن‌ رشد نيز كم‌ و بيش‌ از ابن‌ بطريق‌ پيروي‌ كرده‌ است‌ (ص‌ 67 – 68). 

ارسطو همچنين‌ آورده‌ است‌ كه‌ عموماً بارشهاي‌ شديد تگرگ‌ در نواحى‌ معتدل‌تر و بارشهاي‌ شديد برف‌ در نواحى‌ سردتر رخ‌ مى‌دهد (ص‌ .(77-81 تئوفراستوس‌ شاگرد ارسطو مى‌پنداشت‌ كه‌ اگر ابر، پيش‌ از آنكه‌ بر اثر سرما به‌ آب‌ تبديل‌ شود (منعقد شود)، يا [پس‌ از تبديل‌ آن‌ به‌ آب‌، اما] پيش‌ از گرد آمدن‌ قطرات‌ آب‌ و پيوستن‌ آنها به‌ يكديگر و در حالى‌ كه‌ هوا ميان‌ قطرات‌ بسيار ريز آب‌ فاصله‌ انداخته‌، يخ‌ بزند، آنگاه‌ برف‌ تشكيل‌ خواهد شد؛ زيرا درون‌ برف‌ هواي‌ بسياري‌ به‌ دام‌ افتاده‌ است‌. چون‌ برف‌ بسيار نرم‌ است‌ و اگر با دست‌ فشرده‌ شود، حجمش‌ كم‌ مى‌شود و اگر آن‌ را به‌ آب‌ تبديل‌ كنيم‌، از مقدار بسياري‌ برف‌، تنها مقداري‌ اندك‌ آب‌ حاصل‌ مى‌شود؛ علت‌ سفيدي‌ برف‌ نيز بسياري‌ هوا در آن‌ است‌، زيرا همة اجسامى‌ كه‌ هواي‌ بسيار در آنها به‌ دام‌ افتاده‌ است‌، سفيدند، مانند كف‌ و مخلوط هم‌زدة روغن‌ و آب‌. علت‌ سفيدي‌ شبنم‌ يخ‌زده‌ نيز همين‌ است‌، زيرا همان‌ چيزي‌ كه‌ در بخش‌ بالايى‌ سپهر موجب‌ پديد آمدن‌ برف‌ مى‌شود، در پايين‌ موجب‌ پديد آمدن‌ شبنم‌ يخ‌زده‌ مى‌گردد (ص‌ 139-142؛ حسن‌ بن‌ بهلول‌، 315-317، نكتة اخير از معدود مواردي‌ است‌ كه‌ او بر نظر ارسطو صحه‌ گذارده‌ است‌). 

در كتاب‌ سر الخليقة و صنعة الطبيعه‌، منسوب‌ به‌ آپولونيوس‌ تيانايى‌ نظر مؤلف‌ دربارة برف‌ چنين‌ آمده‌ است‌: «هرگاه‌ بخار از پايين‌ زمين‌ به‌ بالا برسد و سرما بر آن‌ چيره‌ گردد و گرمايى‌ كه‌ آن‌ را بدان‌ بالا رسانده‌ است‌، از آن‌ بگريزد، اگر بادها آن‌ بخارات‌ را نپراكند و بفشارد، به‌ صورت‌ آب‌ ] به‌ سوي‌ زمين‌] بازمى‌گردد؛ اما به‌ سبب‌ بيرون‌ رفتن‌ گرما از آن‌ سنگين‌ مى‌شود و باز به‌ صورت‌ بخاري‌ انبوه‌ در مى‌آيد كه‌ برخى‌ اجزاء آن‌ به‌ برخى‌ ديگر مى‌پيوندد و اگر سرماي‌ هوا بر اين‌ بخار بسيار گردد، آن‌ بخار را در حالى‌ كه‌ به‌ سوي‌ پايين‌ روان‌ است‌، جامد مى‌كند و اين‌ بخار جامد همان‌ برف‌ است‌» (ص‌ 218). المپيدروس‌ نيز در تفسير الا¸ثار العلوية ارسطو دربارة برف‌ چنين‌ گفته‌ است‌: علت‌ پديد آمدن‌ برف‌، همان‌ علت‌ پيدايش‌ باران‌ است‌. فرق‌ ميان‌ برف‌ و باران‌ آن‌ است‌ كه‌ باران‌ بر اثر استحالة بخار به‌ آب‌ به‌ سبب‌ سرمايى‌ اندك‌ پديد مى‌آيد؛ در حالى‌ كه‌ برف‌ بر اثر انجماد بخار پيش‌ از تبديل‌ شدن‌ به‌ آب‌، پديد مى‌آيد كه‌ ناشى‌ از سرماي‌ بسيار است‌؛ و اگر بخار جامد شود، سنگين‌ مى‌شود و چون‌ سنگين‌ شد، به‌ سوي‌ پايين‌ مى‌رود. نقش‌ شدت‌ سرما در پديد آمدن‌ يكى‌ از اين‌ دو پديده‌ از آنجا معلوم‌ مى‌شود كه‌ باران‌ در جاهاي‌ سرد كه‌ سرماي‌ آن‌ شديد نيست‌، مى‌بارد. در اين‌ مواضع‌ برف‌ يا بسيار اندك‌ مى‌بارد، يا اصلاً نمى‌بارد؛ اما برف‌ مختص‌ مواضع‌ بسيار سرد است‌. وي‌ همچنين‌ بر آن‌ بود كه‌ غالباً برف‌ در جاهاي‌ بسيار سرد، ولى‌ تگرگ‌ در مناطقى‌ كه‌ هواي‌ غالباً صاف‌ دارد، مى‌بارد